Straż przyboczna / Yōjinbō (1961)

Straż przyboczna (Yōjinbō, 1961) to japoński film samurajski w reżyserii Akiry Kurosawy. Opowiada historię Sanjuro Kuwabatake, samotnego ronina, który przybywa do niewielkiego miasteczka terroryzowanego przez dwie zwalczające się bandy. Sanjuro oferuje swoje usługi obu stronom, choć w rzeczywistości nie ma zamiaru walczyć. Prowadzi wyrafinowaną grę, podburzając przeciwko sobie wrogie gangi i czekając na moment, w którym obie strony poniosą klęskę.

Akcja filmu rozgrywa się w Japonii w 1860 roku, w okresie sengoku, czyli tzw. „epoki wojen stanowych”. Kraj jest pogrążony w chaosie i anarchii, a samurajowie, którzy nie mają swojego pana, często zarabiają na życie jako najemnicy.

Sanjuro jest doświadczonym samurajem, który popadł w niełaskę swojego pana i został wygnany. Podróżuje po kraju, szukając okazji do zarobienia pieniędzy. Gdy przybywa do miasteczka, szybko orientuje się, że jest ono terroryzowane przez dwie zwalczające się bandy.

Po jednej ze zwaśnionych stron stoi handlarz jedwabiem Tazaemon, po drugiej fabrykant Tokuemon. Obaj mężczyźni są żądni władzy i nie cofną się przed niczym, aby ją zdobyć.

Sanjuro widzi w tym konflikcie szansę na szybkie wzbogacenie się. Proponuje swoje usługi obu bandom, choć w rzeczywistości wcale nie ma zamiaru walczyć. Chce jedynie wykorzystać zwaśnionych rywali, aby osiągnąć swój cel.

Sanjuro prowadzi wyrafinowaną grę. Podburza przeciwko sobie wrogie gangi, wykorzystując ich ambicje i żądzę władzy. Powoli i metodycznie prowadzi ich do samozniszczenia.

W końcu dochodzi do ostatecznego starcia między dwoma bandami. Sanjuro pozostaje w ukryciu i obserwuje, jak rywale mordują się nawzajem. Gdy walka dobiega końca, samuraj wychodzi z ukrycia i pokonuje ostatnich ocalałych.

W ten sposób Sanjuro osiąga swój cel. Obydwie bandy zostały pokonane, a miasteczko odzyskało pokój.

Film „Straż przyboczna” jest klasycznym dziełem kina samurajskiego. Opowiada o moralnej dylematach, z jakimi borykają się samurajowie w czasach chaosu i anarchii. Sanjuro jest postacią złożoną i interesującą. Jest zarówno najemnikiem, który szuka łatwego zarobku, jak i sprawiedliwym obrońcą słabych.

Film został doceniony przez krytyków i widzów. Otrzymał wiele nagród, w tym nagrodę dla najlepszego filmu na Festiwalu Filmowym w Wenecji. Został również zremake’owany dwukrotnie: w 1964 roku przez Sergio Leone jako „Za garść dolarów” oraz w 1996 roku przez Waltera Hilla jako „Ostatni sprawiedliwy”.

Oto kilka dodatkowych informacji o filmie:

• Film został nakręcony w Tokio w ciągu 54 dni.
• W rolę Sanjuro wcielił się Toshirō Mifune, jeden z najwybitniejszych japońskich aktorów filmowych.
• Film jest inspirowany klasycznym amerykańskim westernem „Dobry, zły i brzydki”.

„Straż przyboczna” to film, który warto zobaczyć. To klasyczne dzieło kina samurajskiego, które oferuje zarówno wciągającą akcję, jak i głębokie refleksje na temat moralności i sprawiedliwości.