Obsługiwałem angielskiego króla / Obsluhoval jsem anglického krále (2006)

W filmie „Obsługiwałem angielskiego króla” Jiříego Menzla wyróżnia się historia życiowa Jana Dziecię, byłego kelnera, który opowiada o swoim niezwykłym życiowym szlaku, pełnym prób zdobycia bogactwa, miłości oraz dramatycznych zakrętów losu.

Jan Dziecię, po opuszczeniu więziennych murów, zamyśla się nad młodością, gdy jako ambitny kelner kierował się jednym celem – osiągnięciem zamożności za wszelką cenę. Film rzuca światło na fascynujące losy bohatera, prowadząc go od skromnej obsługi stolików do posiadania własnej restauracji, a następnie do utraty wszystkiego w wyniku zmiany władzy w Czechach.

W dziele Menzla, „Obsługiwałem angielskiego króla”, centralną postacią jest Jan Dziecię, którego życie ukazane jest retrospektywnie. Były kelner, opowiadając o swojej przeszłości, dzieli się wspomnieniami z międzywojennego okresu. Jego opowieść nie tylko toczy się wokół dążenia do zamożności, lecz także odkrywa dojrzewanie w trudnych realiach społeczno-politycznych.

Jan, oczarowany możliwościami, jakie niesie ze sobą życie w świecie gastronomii, zdaje sobie sprawę, że kluczem do sukcesu są pieniądze. Z sentymentem wspomina swoje początki jako kelnera, podkreślając zaradność w zarabianiu oraz pierwsze doświadczenia miłosne. W tle rozgrywa się dynamiczny obraz międzywojennej Europy Środkowej, gdzie życie społeczne i polityczne pociąga za sobą bolesne zmiany.

Film Jiříego Menzla ukazuje również losy Jana Dziecię w kontekście ogromnych przemian społecznych. W momencie, gdy władzę przejmuje lud, bohater traci swą restaurację. Historia jego życia nabiera nowego znaczenia, ukazując tragiczne aspekty miłości w czasach wojny oraz groteskowe represje wobec tzw. „burżujów” po zakończeniu konfliktu.

Opowieść filmu jest zarówno piękna, jak i mądra, łącząc w sobie malownicze opisy dojrzewania w środowisku gastronomicznym z dramatem miłosnym i groteską powojennych przemian społecznych. Jiří Menzel, znany z klasycznego „Pociągu pod specjalnym nadzorem”, ponownie sięga po prozę Bohumila Hrabala, tworząc filmową groteskę o wzniosłościach i upadkach niezwykłego bohatera.

Jan Dziecię, choć niski, posiadał wyjątkowe ambicje, marząc o osiągnięciu statusu milionera. Jego opowieść, oparta na prozie Bohumila Hrabala, rysuje obraz bohatera, który stopniowo awansuje w hierarchii zawodowej – od skromnego sprzedawcy serdelków na dworcu po kelnera, obsługującego zamożnych klientów. Codziennie konfrontowany z ekscesami bogaczy, Jan zdobywa bogactwo, lecz równocześnie traci kawałek swej ludzkiej natury.

Filmowa groteska „Obsługiwałem angielskiego króla” to nie jedynie relacja o dążeniu do zamożności, ale również mroczny portret upadku bohatera. Po latach spędzonych w więzieniu Jan musi odnaleźć swoje miejsce w społeczeństwie, stając się parią. Jiří Menzel zgrabnie balansuje między komizmem a dramatem, kreując film pełen głębokich spostrzeżeń na temat ludzkiej natury i życiowych decyzji.

„Obsługiwałem angielskiego króla” to nie tylko saga Jana Dziecię, ale także obraz społeczny, który pokazuje, jak znaczące zmiany polityczne mogą wpływać na jednostkowe losy. Film Jiříego Menzla nie tylko wzbudza nostalgiczne wspomnienia, ale również przypomina o trudnych decyzjach, jakie każdy z nas musi podjąć w życiu. Doskonała gra aktorska oraz mistrzowskie połączenie komedii, dramatu i satyry czynią z tego filmu pamiętną perłę kinematografii.