Wstręt / Repulsion (1965)

„Wstręt” (1965), reżyserowany przez Romana Polańskiego, to arcydzieło psychologicznego kina, ukazujące historię Carol Ledoux (Catherine Deneuve), młodej Belgijki pracującej jako manicurzystka w londyńskim gabinecie kosmetycznym. Film rozpoczyna się po wyjeździe współlokatorów Carol, jej siostry Heleny (Yvonne Furneaux) i kochanka Michaela (Ian Hendry). To właśnie w momencie opuszczenia mieszkania przez nich, Carol zaczyna tracić równowagę psychiczną, a jej psychika staje się polem bitwy z otaczającym ją światem.

Carol, postać wcielająca się w niejednoznaczność i zakłopotanie, zaczyna obwiniać świat zewnętrzny za swoje cierpienia, a z czasem wypowiada mu otwartą wojnę. Jej życie staje się coraz bardziej chaotyczne, a rzeczywistość zlewa się z halucynacjami, które coraz bardziej dominują jej umysł. Zwolniona z pracy i odcięta od społeczeństwa, Carol zabarykadowuje się w swoim mieszkaniu, uciekając przed rzeczywistością, która staje się dla niej coraz bardziej przerażająca.

Film, uważany za jedno z najważniejszych dzieł Polańskiego, jest dojrzałym studium psychopatologii młodej kobiety. Catherine Deneuve wciela się w rolę Carol z niezwykłym oddaniem, ukazując subtelnie i bezlitośnie psychologiczne rozdarcie bohaterki. „Wstręt” nie stara się zgłębiać przyczyn jej obłędu, a raczej skupia się na obiektywnym obrazie jej życia zewnętrznego i wewnętrznego.

Kamera filmowa rejestruje życie Carol, uwieczniając jej halucynacje, lęki i nieustanne poczucie zagrożenia. Bohaterka uznaje świat zewnętrzny za sprawcę swojego cierpienia, co sprawia, że staje się dla niej celem ataku. Całość przypomina teatr marionetek, gdzie Carol porusza się jak ślepa kukiełka, nieprzewidywalna w swojej pasji. Scenariusz napisany przez samego Polańskiego i Gerarda Bracha pozwolił na nietypowe użycie kamery, oddające atmosferę koszmaru.

Młoda Belgijka, zamknięta w swoim świecie, musi stawić czoła koszmarom, które ją nawiedzają. Zdolność oddania przez Deneuve emocji i psychiki Carol sprawia, że widz przenika się z jej cierpieniem. Film jest pozbawiony dystansu i w pełni obiektywny, co nadaje mu surowość i autentyczność.

Historia Carol to podróż przez mroczne zakamarki psychiki, gdzie granice między rzeczywistością a wyobraźnią zacierają się, pozostawiając widza w stanach skrajnych emocji. Wstręt to nie tylko film, to podręcznik psychologii, który pozostawia widza z pytaniami, zamiast gotowymi odpowiedziami.