Sztos (1997)

Sopockie kuluary lat 70. stają się tłem dla niekonwencjonalnej opowieści zatytułowanej „Sztos” (1997), której reżyserią popisał się utalentowany Olaf Lubaszenko. Film splata wątki przekrętów, zemsty i zakulisowych układów, rzucając widza w wir barwnego świata kantów i intryg.

Akcja skupia się na trzydziestoletnim Kaziku Czarneckim, zwącym się „Synkiem” (Cezary Pazura), który dopiero co opuścił mury więzienia. Jego głównym celem jest szybkie ułożenie sobie życia, nabycie własnego mieszkania i wstąpienie w związek małżeński z ukochaną Beatą (Ewa Gawryluk). Nie zamierza jednak pogrążać się w żmudnej, źle płatnej pracy stoczniowca, czekając na przydziałowe lokum przez trzy dekady. Dlatego też kieruje swe kroki do doświadczonego szachraj Eryka (Jan Nowicki), zdolnego oszusta, który dostrzega w „Synku” potencjał do wspólnych przedsięwzięć.

Ta niecodzienna para wkracza na ulice Sopotu, gdzie przeprowadza nielegalne transakcje związane z wymianą walut. Przebiegłe triki, zastępowanie autentycznych banknotów pociętymi gazetami, pozwala im sprytnie wyłudzać gotówkę od zachodnich turystów. Jednak niespodziewane oszustwo jednego z klientów staje się pretekstem do zemsty. To zdarzenie stymuluje narodziny planu, który nie tylko przyniesie duże zyski, lecz również posłuży jako akt zemsty.

Bohaterowie postanawiają przeprowadzić spektakularny numer, określany mianem „sztosu”, mającego na celu pokonanie Gruchy (Krzysztof Zaleski), kolegi Eryka, który wcześniej zdołał go oszukać w grze w pokera. Grucha staje się celem zemsty, a jedyną możliwością odzyskania utraconego honoru dla Eryka jest równie błyskotliwy przekręt. „Synkowi” jednak zależy nie tylko na realizacji planu, lecz również na osiągnięciu własnych celów, które towarzyszą mu od momentu opuszczenia zakładu karnego.

Film w humorystyczny sposób ukazuje losy głównych postaci, poruszając tematy przyjaźni, zemsty, miłości i pragnienia lepszego życia. Walka o pieniądze, przewaga inteligencji nad naiwnością, to tylko niektóre z wątków, które malują obraz świata pełnego pokus i zawiłości. Widz zostaje przeniesiony do lat 70., gdzie atmosfera epoki przeplata się z dynamiczną akcją i sprytnym humorem.

Cezary Pazura w roli „Synka” doskonale oddaje charakter postaci i ducha tamtych lat. Jego partner, Jan Nowicki, wciela się w postać doświadczonego Eryka z charyzmą i przekonaniem. Wzajemna chemia aktorów sprawia, że publiczność czuje się zaangażowana w ich perypetie, śmieje się z karkołomnych pomysłów, ale także współczuje im w trudnych chwilach.

„Sztos” to nie tylko opowieść o oszustwach. To także kolorowy obraz społeczeństwa lat 70., gdzie marzenia o lepszym jutrze i sprytne kombinacje stawiają bohaterów w centrum uwagi. Lubaszenko zgrabnie łączy elementy kryminału, komedii i dramatu, tworząc film, który bawi, wzrusza i zmusza do refleksji nad ludzkimi pragnieniami.

W trakcie podróży po Sopocie lat 70. widzowie są świadkami nie tylko intryg i rozgrywek bohaterów, ale także subtelnych zmian w ich postawach i wartościach. „Sztos” to produkcja, która zachwyca nie tylko precyzją reżyserii, ale również wiernym odwzorowaniem ducha tamtego okresu. Znakomite dialogi, nieoczekiwane zwroty akcji i doskonała gra aktorska sprawiają, że ten kryminalno-komediowy film zyskuje uznanie jako klasyka polskiego kina.