Vabank (1981) to debiutancki film fabularny Juliusza Machulskiego, który łączy w sobie elementy kryminału, komedii i kina retro. Akcja toczy się w Warszawie w latach 30. XX wieku, a głównym bohaterem jest Henryk Kwinto (Jan Machulski), doświadczony kasiarz, który wychodzi z więzienia po sześciu latach.
Kwinto zostaje uwięziony przez swojego dawnego wspólnika, Gustawa Kramera (Leonard Pietraszak), który namówił go na włamanie do banku, a następnie zadenuncjował policji. W więzieniu Kwinto poznaje Moksa (Jacek Chmielnik) i Nutę (Krzysztof Kiersznowski), dwóch młodych złodziei, którzy pomagają mu w ucieczce.
Po wyjściu z więzienia Kwinto postanawia zemścić się na Kramerze. W tym celu organizuje napad na bank, w którym pracuje jego były wspólnik. Plan napadu jest niezwykle skomplikowany i wymaga od Kwinty i jego wspólników nie lada sprytu i umiejętności.
W realizacji planu pomaga im także Natalia (Elżbieta Zającówna), piękna i inteligentna kobieta, która jest zakochana w Kwincie. Natalia pomaga mężczyźnie w rozprawieniu się z Kramerem, a jednocześnie próbuje odzyskać jego serce.
Narracja
Film rozpoczyna się sceną, w której Kwinto wychodzi z więzienia. Jest to wydarzenie szeroko komentowane w prasie i wśród mieszkańców Warszawy. Kwinto jest bowiem legendą złodziejskiego półświatka, a jego wyjście z więzienia budzi zarówno nadzieję, jak i obawy.
Kwinto odwiedza Martę (Ewa Szykulska), żonę swojego zmarłego przyjaciela Tadeusza. Marta opowiada mu, że Tadeusz zginął w wypadku, ale Kwinto nie wierzy jej w te słowa. Wie, że Kramer jest odpowiedzialny za śmierć jego przyjaciela.
Kwinto postanawia zemścić się na Kramerze. W tym celu kontaktuje się z Moksem i Nutą, którzy pomagają mu w przygotowaniu planu napadu na bank.
Plan napadu
Plan napadu jest niezwykle skomplikowany i wymaga od Kwinty i jego wspólników nie lada sprytu i umiejętności. Mężczyźni muszą przeniknąć do banku, omijając czujność strażników, a następnie rozpracować system alarmowy.
Kwinto i jego wspólnicy wcielają się w różnych postaci, aby uniknąć podejrzeń. Kwinto jest dziennikarzem, który przeprowadza wywiad z Kramerem. Moks i Nuta są pracownikami banku. Natalia jest kochanką Kramera.
Napaść
Napaść na bank przebiega zgodnie z planem. Kwinto i jego wspólnicy udaje się zdobyć pieniądze i uciec z miejsca zdarzenia.
Kramer próbuje odzyskać pieniądze, ale jest już za późno. Kwinto i jego wspólnicy są już daleko.
Koniec
Film kończy się sceną, w której Kwinto i Natalia spacerują po Warszawie. Kwinto jest szczęśliwy, że zemścił się na Kramerze, a Natalia jest wreszcie z mężczyzną, którego kocha.
Charaktery
Henryk Kwinto to postać złożona i interesująca. Jest to człowiek inteligentny, sprytny i odważny. Jest jednak także mściwy i nie potrafi wybaczać.
Gustaw Kramer to postać negatywna. Jest to człowiek cyniczny, bezwzględny i okrutny. Jest odpowiedzialny za śmierć Tadeusza i zasługuje na karę.
Natalia to postać pozytywna. Jest to kobieta inteligentna, piękna i szlachetna. Jest zakochana w Kwincie i pomaga mu w zemście na Kramerze.
Krytyka
Vabank został bardzo dobrze przyjęty przez krytykę i publiczność. Film był nominowany do wielu nagród filmowych, w tym do nagrody za najlepszy film na Festiwalu Filmowym w Gdyni.
Krytycy docenili przede wszystkim humor, stylizację retro i aktorstwo. Jan Machulski został nagrodzony za reżyserię, a Jan Machulski i Leonard Pietraszak za role główne.
Podsumowanie
Vabank to znakomity film, który warto obejrzeć. Jest to film zabawny, wzruszający i pełen
reżyseria | Juliusz Machulski |
scenariusz | Juliusz Machulski |
gatunek | Komedia kryminalna |
produkcja | Polska |
premiera | października 1981 (Światowa) |
studio | Studio Filmowe Kadr |
tytuł oryg. | Vabank |
inne tytuły | Va Banque Wielka Brytania Hit the Bank USA |
Aktor | Postać |
---|---|
Jan Machulski | Henryk Kwinto |
Leonard Pietraszak | Gustaw Kramer |
Witold Pyrkosz | J.J. Duńczyk |
Ewa Szykulska | Marta Rychlińska |
Jacek Chmielnik | "Moks" |
Krzysztof Kiersznowski | "Nuta" |
Elżbieta Zającówna | Natalia |
Józef Para | Komisarz Przygoda |
Zdzisław Kuźniar | Krempitsch |
Zofia Charewicz | Żona Kwinty |
Henryk Bista | Jan Rożek |
Janusz Michałowski | Komisarz Karelicki |
Leon Niemczyk | Jubiler |
Włodzimierz Musiał | Adam Szpulski "Szpula" |
Lena Wilczyńska | Kasjerka w byłym kinie Duńczyka |
Ryszard Kotys | Bileter Melski |
Zbigniew Geiger | Stawiski |
Zdzisław Wardejn | Właściciel teatru |
Janusz Kubicki | Aktor Turwid |
Mirosław Szonert | Kasjer w banku Kramera |
Mieczysław Janowski | Olek, strażnik w banku Kramera |
Stanisław Jaroszyński | Strażnik w banku Kramera |
Grzegorz Heromiński | Asystent komisarza Przygody |
Jack Recknitz | Niemiecki sprawozdawca na meczu |
Eugeniusz Korczarowski | Sprawozdawca polski na meczu |
Jan Hencz | Policjant w cywilu |
Kazimierz Jaworski | Policjant w cywilu |
Tadeusz Proć | Tadeusz Rychliński, przyjaciel Kwinty |
Czesław Przybyła | Urzędnik więzienny |
Jolanta Szajna | Aktorka |
Ryszard Stogowski | Aktor |
Wiesław Nowosielski | Spec od daktyloskopii |
Zdzisław Szymborski | Inżynier policyjny |
Janusz Grenda | Kasjer w banku Kramera |
Marian Harasimowicz | Kasjer w banku Kramera |
Ewa Frąckiewicz | "Krawcowa" |
Tadeusz Teodorczyk | Służący Kramera |
Janusz Dąbrowski | Policjant |
Paweł Wojtczak |