Źródło / Jungfrukällan (1960)

Źródło / Jungfrukällan (1960) to szwedzki film religijno-dramatyczny w reżyserii Ingmara Bergmana. Obraz zdobył Oscara i Złoty Glob za najlepszy film nieanglojęzyczny. Ponadto nominowano go do Oscara za najlepsze kostiumy.

Akcja filmu rozgrywa się w wczesnochrześcijańskiej Szwecji. Karin, pogodna choć nieco rozpuszczona córka Törego, zamożnego właściciela ziemskiego, wybiera się do kościoła niebezpieczną drogą prowadzącą przez las. Towarzyszy jej służka, prosta pogańska dziewczyna imieniem Ingeri.

W lesie dziewczyny spotykają grupę wędrownych żebraków. Jeden z nich, Simon, jest przystojnym i czarującym młodzieńcem. Karin jest nim natychmiast zauroczona. Ingeri, zazdrosna o zainteresowanie Karin, postanawia go odwieść.

Wkrótce po tym, jak dziewczyny rozstają się z żebrakami, Karin zostaje porwana i zgwałcona. Ingeri, która jest jedynym świadkiem zdarzenia, nie powiadamia o nim nikogo.

Karin zostaje znaleziona w lesie przez swojego ojca. Töre jest załamany i wściekły. Postanawia zemścić się na sprawcach zbrodni.

Ingeri, prześladowana przez poczucie winy, zaczyna mieć halucynacje. W jednej z nich widzi Karin, która prosi ją o pomoc. Ingeri postanawia wreszcie wyznać prawdę ojcu Karin.

Töre znajduje żebraków i zabija ich. Ingeri, która jest świadkiem morderstwa, zostaje uznana za współwinną zbrodni. Dziewczyna zostaje powieszona.

Źródło jest filmem o złożonej i wielowarstwowej wymowie. Obraz można interpretować jako metaforę walki dobra ze złem, cywilizacji z barbarzyństwem, lub też jako studium ludzkich emocji, takich jak miłość, zazdrość, zemsta i wina.

Film jest zrealizowany w realistycznej stylistyce. Bergman dba o precyzję historyczną i kulturową. Obraz jest pełen symboliki, która wzbogaca jego wymowę.

Obsada

• Max von Sydow jako Töre
• Gunnel Lindblom jako Ingeri
• Allan Edwall jako Żebrak
• Axel Düberg jako Chudy pasterz
• Birgitta Valberg jako Märeta
• Tor Isedal jako Niemy pasterz
• Birgitta Pettersson jako Karin
• Oscar Ljung jako Simon

Nagrody i wyróżnienia

• Oscar dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego (1961)
• Złoty Glob dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego (1961)
• Nominacja do Oscara za najlepsze kostiumy (1961)
• Nagroda BAFTA dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego (1961)
• Nagroda Davida di Donatello dla najlepszego filmu zagranicznego (1961)
• Nagroda FIPRESCI na Festiwalu Filmowym w Cannes (1960)
• Nagroda Specjalna Jury na Festiwalu Filmowym w Wenecji (1960)

Ocena

Źródło to jeden z najważniejszych filmów w dorobku Ingmara Bergmana. Obraz jest znakomicie zrealizowany, poruszający i pełen głębokich treści. Film jest obowiązkową pozycją dla wszystkich miłośników kina Bergmana.