Żeby nie było śladów (2021)

Żeby nie było śladów (2021) to polski dramat historyczny w reżyserii Jana P. Matuszyńskiego, oparty na reportażu Cezarego Łazarewicza o tej samej nazwie. Film opowiada o śmierci Grzegorza Przemyka, maturzysty, który został brutalnie pobity przez funkcjonariuszy milicji w 1983 roku. Jego jedynym świadkiem był kolega, Jurek Popiel, który postanowił walczyć o sprawiedliwość.

Akcja filmu rozpoczyna się w maju 1983 roku, w Warszawie. Grzegorz Przemyk, syn opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej, zostaje zatrzymany przez patrol milicyjny. Podczas przesłuchania jest brutalnie pobity i trafia do szpitala, gdzie umiera po dwóch dniach. Jedynym świadkiem zdarzenia jest Jurek Popiel, który był z Grzegorzem w chwili zatrzymania.

Początkowo władze bagatelizują sprawę. Jednak gdy ponad 20 tysięcy ludzi uczestniczy w pogrzebie Przemyka, władza decyduje się użyć wszelkich środków, aby powstrzymać Jurka przed zeznaniami. Rozpoczyna się operacja „Junior”, której głównym celem jest zrzucenie winy na sanitariuszy, którzy wieźli Przemyka na pogotowie.

Władza wykorzystuje wszystkie dostępne środki, aby skompromitować Jurka i jego rodziców. Jurek jest śledzony przez esbeków, a jego rodzina jest zastraszana. Media i prokuratura są kierowane przez władzę, aby przedstawiać sprawę w określonym świetle.

Barbara Sadowska nie traci nadziei na sprawiedliwość. Zbiera dowody i prowadzi własną śledztwo. W końcu, dzięki pomocy działaczy opozycji, udaje jej się doprowadzić do procesu.

Proces Przemyka jest wielkim wydarzeniem politycznym. Opozycja wykorzystuje go do walki z komunistycznym reżimem. W końcu, po kilku miesiącach, proces kończy się uniewinnieniem milicjantów.

Film Żeby nie było śladów to poruszająca opowieść o walce o sprawiedliwość w czasach komunistycznej Polski. Jest to również historia o miłości matki do syna oraz o sile determinacji.

Oto niektóre z najważniejszych wątków filmu:

• Zbrodnia i śledztwo: Film przedstawia okoliczności śmierci Grzegorza Przemyka oraz przebieg śledztwa, które zostało przeprowadzone w celu wyjaśnienia tej sprawy.
• Walka o sprawiedliwość: Film opowiada o walce matki Grzegorza, Barbary Sadowskiej, o sprawiedliwość dla swojego syna.
• Opór wobec komunistycznego reżimu: Film pokazuje, jak sprawa Przemyka została wykorzystana przez opozycję do walki z komunistycznym reżimem.

Film został doceniony przez krytyków i publiczność. Otrzymał wiele nagród, w tym Złote Lwy na Festiwalu Filmowym w Gdyni.

Oto niektóre z recenzji filmu:

• „Żeby nie było śladów to jeden z najważniejszych polskich filmów ostatnich lat. To poruszająca opowieść o walce o sprawiedliwość w czasach komunistycznej Polski.” – Bartosz Staszczyk, portal Filmweb
• „Film Matuszyńskiego to znakomita rekonstrukcja wydarzeń z 1983 roku. Jest to również poruszające świadectwo determinacji matki, która walczyła o sprawiedliwość dla swojego syna.” – Wojciech Marczewski, portal Stopklatka
• „Żeby nie było śladów to film, który warto obejrzeć. Jest to ważna opowieść o czasach, które nie powinny zostać zapomniane.” – Agata Królak, portal NaEkranie.pl