Obywatel Kane (ang. Citizen Kane) to film fabularny z 1941 roku w reżyserii Orsona Wellesa, często uważany za największe arcydzieło w historii kina. Film opowiada o życiu i karierze magnata prasowego Charlesa Fostera Kane’a, którego pierwowzorem był William Randolph Hearst.
Akcja filmu rozpoczyna się w 1941 roku, w dniu śmierci Kane’a. Reporter Jerry Thompson (William Alland) postanawia przeprowadzić śledztwo w celu wyjaśnienia znaczenia ostatniego słowa Kane’a, które brzmiało „Różyczka”.
Thompson przeprowadza wywiady z czterema osobami, które znały Kane’a: jego żoną Susan Alexander (Dorothy Comingore), byłym sekretarzem Jedediahem Lelandem (Joseph Cotten), dawnym przyjacielem Jedediahem Bernsteinem (Everett Sloane) i byłym kochankiem Susan Raymondem Thatcherem (George Coulouris).
Z relacji tych osób Thompson tworzy obraz skomplikowanej i tragicznej postaci Kane’a. Kane urodził się w bogatej rodzinie i od najmłodszych lat miał wszystko, czego tylko zapragnął. Był inteligentny, utalentowany i ambitny. Jednak jego życie nie było usłane różami. W dzieciństwie został oddzielony od matki, która zmarła wkrótce po jego narodzinach. Jego ojciec był zimnym i nieczułym człowiekiem, który nigdy nie okazywał mu uczuć.
Kane odniósł sukces w biznesie i polityce. Został właścicielem potężnego imperium prasowego, które umożliwiało mu kontrolę nad opinią publiczną. Jednak jego kariera nie przyniosła mu szczęścia. Był samotny i niespełniony. W małżeństwie z Susan Alexander nie znalazł miłości i zrozumienia.
„Różyczka” to symbol utraconej niewinności i miłości. To coś, co Kane stracił w dzieciństwie i czego nigdy nie odzyskał.
Obywatel Kane to film o złożoności ludzkiej natury. To historia człowieka, który osiągnął wszystko, czego pragnął, ale nie był w stanie znaleźć prawdziwego szczęścia. Film jest bogaty w symbolizm i metafory. Jego narracja jest nieliniowa i pełna zwrotów akcji.
Obywatel Kane został doceniony przez krytyków i widzów. Film zdobył dziewięć nominacji do Oscara, w tym za najlepszy film, reżyserię i scenariusz. Ostatecznie otrzymał Oscara za najlepsze zdjęcia.
Film jest uznawany za jeden z najważniejszych i najbardziej wpływowych filmów w historii kina. Jego innowacyjne techniki narracyjne i montażowe wywarły ogromny wpływ na rozwój sztuki filmowej.
Oto kilka kluczowych elementów filmu, które przyczyniły się do jego sukcesu:
Obywatel Kane to film, który warto obejrzeć przynajmniej raz w życiu. Jest to film, który porusza, inspiruje i zmusza do refleksji. To film, który nigdy nie przestanie zachwycać.
reżyseria | Orson Welles |
scenariusz | Orson Welles, Herman J. Mankiewicz |
gatunek | Dramat |
produkcja | USA |
premiera | 1 maja 1941 (Światowa) 17 września 2010 (Polska premiera kinowa) |
boxoffice | $1 645 133 na świecie$1 627 530 w USA$17 603 poza USA |
budżet | $686 033 |
dystrybucja | Vivarto |
studio | Mercury Productions / RKO Radio Pictures |
tytuł oryg. | Citizen Kane |
inne tytuły | Ciudadano Kane Miedzynarodowe American (tytuł roboczy) USA John Citizen, U.S.A. (tytuł roboczy) USA John Citizen |
Aktor | Postać |
---|---|
Orson Welles | Charles Foster Kane |
Joseph Cotten | Jedediah Leland |
Dorothy Comingore | Susan Alexander Kane |
Agnes Moorehead | Mary Kane |
Ruth Warrick | Emily Monroe Norton Kane |
Ray Collins | James W. Gettys |
Erskine Sanford | Herbert Carter |
Everett Sloane | Pan Bernstein |
William Alland | Jerry Thompson |
George Coulouris | Walter Parks Thatcher |
Paul Stewart | Raymond |
Charles Cross | Mężczyzna w operze |
Gus Shilling | Kierownik sali na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Fortunio Bonanova | Matiste |
Buddy Swan | 8-letni Kane |
Sonny Bupp | Charles Foster Kane III |
Harry Shannon | Ojciec Kane'a |
Georgia Backus | Panna Bertha Anderson |
Philip Van Zandt | Pan Rawlston |
Baudelio Alva | Mężczyzna w kronice filmowej |
T. Lockwood Arbright | Mężczyzna w kronice filmowej |
Sam Ash | Mężczyzna na łodzi |
Michael Audley | Człowiek w pokoju projekcyjnym |
Walter Bacon | Pracownik działu wiadomości lokalnych |
Morgan Brown | Służący |
Harry Burkhardt | Gość weselny |
Dorothy Cleveland | Osoba przed budynkiem "Kronika" |
Sally Corner | Kobieta na pokładzie łodzi |
Irene Crosby | Tancerka |
George DeNormand | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
John Eckert | Kierowca samochodu |
Jack Egan | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Carl Ekberg | Adolf Hitler |
Dick Elmore | Mężczyzna w kronice filmowej |
Carl Faulkner | Hermann Goring |
Juanita Fields | Tancerka |
Jack Floyd | Pracownik na zlecenie Chicago Inquirer |
Ray Flynn | Pracownik działu wiadomości lokalnych |
Monty Ford | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Louis Young | Mężczyzna w kronice filmowej |
Vera Winters | Kobieta w sali projekcyjnej |
Roland Winters | Dziennikarz w Trenton Town Hall |
Vivian Wilson | Tancerka |
Larry Williams | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Bill Wilkens | Mężczyzna na dachu |
Jan Wiley | Reporter w Xanadu |
Larry Wheat | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Charles West | Kierownik sceny |
Ken Weaver | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Tim Wallace | Mężczyzna w kronice filmowej |
Fred Trowbridge | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Robert B. Tobin | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Bob Terry | Mężczyzna w kronice filmowej |
Norman Taylor | Mężczyzna w senatorskiej komisji śledczej |
Jack Taylor | Mężczyzna w kronice filmowej |
Dimas Sutteno | Mężczyzna w kronice filmowej |
Ralph Stein | Pracownik na zlecenie w Chicago Inquirer |
George Sperry | Pracownik działu wiadomości lokalnych |
Bert Stevens | Mężczyzna w Madison Square Garden |
Sam Steele | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Vince Speaker | Mężczyzna w kronice filmowej |
Roy Smith | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Guy Smith | Mężczyzna w kronice filmowej |
Brent Shugar | Mężczyzna w kronice filmowej |
Ruth Seeley | Tancerka |
Dick Scott | Widz w Operze |
Jack Santoro | Mężczyzna w Xanadu Great Hall |
Robert Samven | Mężczyzna w kronice filmowej |
Jack Ryan | Mężczyzna w Madison Square Garden |
Edward Ryan | Mężczyzna w dziale wiadomości lokalnych w redakcji Inquirera |
Victor Romito | Mężczyzna w kronice filmowej |
George Rogers | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Don Roberts | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Jack Robbins | Mężczyzna w kronice filmowej |
Cyril Ring | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Suzanne Ridgway | Tancerka |
Verne Richards | Pracownik działu wiadomości lokalnych |
Sam Rice | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Jolane Reynolds | Tancerka |
Marie Day | |
Loretta Agar | Tańcząca dziewczyna |
Thomas Pogue | Mężczyzna |
Russ Powell | Mężczyzna w Madison Square Garden |
J.R. Ralston | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Terrance Ray | Mężczyzna na przystani dla łodzi / Mężczyzna w Madison Square Garden |
William Reed | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Jack Manolas | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Loretta Marsh | Tancerka |
Mickey Martin | Gazeciarz |
Clyde McAtee | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Frank McLure | |
Lee McCluskey | Mężczyzna w kronice filmowej |
John McCormack | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Hercules Mendez | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Jim Merritt | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Buddy Messinger | Mężczyzna na przystani |
E.G. Miller | Neville Chamberlain / Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Bert Moorhouse | Mężczyzna w wielkiej sali w Xanadu |
Lillian Nicholson | Kobieta w operze |
Leda Nicova | Tancerka |
John Northpole | Mężczyzna w kronice filmowej |
Field Norton | Widz w operze |
Frank O'Connor | Mężczyzna w Madison Square Garden |
Paddy O'Flynn | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Lillian O'Malley | Kobieta stojąca naprzeciw budynku Kroniki |
Gerald Pierce | Chłopiec dostarczający wiadomość do pokoju hotelowego w Chicago |
Joan Blair | Georgia |
Richard Baer | Mężczyzna na wzgórzu |
Herbert Corthell | Wydawca |
Gino Corrado | Gino |
Nat 'King' Cole | Pianista w "El Rancho" |
Tim Davis | Kopiujący chłopak |
Jack Curtis | Szef wydruku |
Louise Currie | Reporterka w Xanadu |
Thomas A. Curran | Teddy Roosevelt |
Robert Dudley | Fotograf |
Petra R. de Silva | Reprterka |
Donna Dax | Gosposia |
Jean Forward | Śpiewaczka operowa |
Edith Evanson | Pielęgniarka |
Al Eben | Solly |
Suzanne Dulier | Francuska gosposia |
Peter Gowland | Gość |
Al Frazier | Mężczyzna przebrany za goryla |
Louise Franklin | Pokojówka |
Olin Francis | Kurier |
Edward L. Hemmer | |
Carmen Laroux | Pokojówka w Xanadu |
Perc Launders | Mężczyzna w sali projekcyjnej |
Walter Lawrence | Mężczyzna w kronice filmowej |
Bob Lawson | Pracownik działu wiadomości lokalnych |
Bert LeBaron | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
David Ledner | Mężczyzna w kronice filmowej |
Adam Linke | Aptekarz |
J.D. Lockhart | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Mary Lorraine | Tancerka |
Ludwig Lowry | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Evelyn Mackert | Kobieta na przystani |
Teddy Mangean | Mężczyzna na dachu |
Lew Harvey | Dziennikarz |
Arthur Kay | Lider orkiestry |
George Noisom | Kopiujący chłopak |
Jack Raymond | Pracownik za kulisami |
Walter Sande | Reporter w Xanadu |
Shimen Ruskin | Pracownik na zlecenie w Chicago Inquirer |
Benny Rubin | Konfident |
Karl Thomas | Rozbitek |
Landers Stevens | Detektyw |
Bruce Sidney | Dziennikarz |
George Sherwood | Pracownik na zlecenie w Chicago Inquirer |
Harry J. Vejar | Portugalski pracownik |
Gohr Van Vleck | Pracownik za kulisami opery |
Glen Turnbull | Rozbitek |
Kathryn Trosper | Reporterka w Xanadu |
Tudor Williams | Dyrektor chóru |
Richard Baer | Mężczyzna na wzgórzu |
Ed Dahlen | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Walter James | Polityk |
Charles Meakin | Lider obywateli |
Major McBride | Cień mężczyzny |
Edward Peil Jr. | Lider obywateli |
Gregg Toland | Przeprowadzający wywiad w kronice filmowej z 1935 roku |
Gayle DeCamp | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Carl Deloro | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
John Dilson | Polityk |
E. Kerry | Osoba przed budynkiem "Kroniki" |
Ivy Keene | Kierowca samochodu / Kobieta w loży |
Bill Kane | Mężczyzna na dachu szpitala |
Alexander Julian | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Harry Jones | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Herman J. Mankiewicz | Dziennikarz |
Johnny Eckert | Kierowca samochodu |
Guy Gada | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Gloria Gale | Tancerka |
Jack Gargan | Mężczyzna w wielkiej sali w Xanadu |
Bud Geary | Dziennikarz w ratuszu miasta Trenton |
Rudolph Germaine | Mężczyzna w kronice filmowej |
Bob Gladman | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Renee Godfrey | Pielęgniarka |
Jerry Gordon | Tancerka |
Jimmy Grant | Mężczyzna na przyjęciu w Everglades |
Jesse Graves | Joseph |
Buck Mack | Dziennikarz na pokładzie łodzi |
J.J. Clark | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Ernest Grooney | Mężczyzna na szpitalnym dachu |
Jack Gwynne | Mężczyzna na szpitalnym dachu |
Robert Haines | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu Inquirera |
Frank Haney | Pracownik działu wiadomości lokalnych |
Harry Harris | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu Inquirera |
Sam Harris | Mężczyzna w kronice filmowej |
Henry Hebert | Drużba na ślubie |
Cliff Herd | Dziennikarz w Trenton Town Hall |
Harlan Hoagland | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu Inquirera |
John Huettner | Mężczyzna w Xanadu Great Hall |
Jack Itay | Mężczyzna w Madison Square Garden |
Jack Jahries | Mężczyzna w kronice filmowej |
George W. Jimenez | Kelner na przyjęciu Inquirera |
Clayton Jones | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu Inquirera |
Edna Mae Jones | Tancerka |
Laura Knight | Tancerka |
Mike Lally | Mężczyzna w kronice filmowej |
Mitchell Ingraham | Polityk |
Captain Garcia | Generał w marcowych aktualnościach |
Alan Ladd | Reporter palący fajkę na końcu |
Milton Kibbee | Reporter na weselu |
Joe Manz | Jennings |
Ellen Lowe | Pani Townsend |
Irving Mitchell | Dr Corey |
James T. Mack | Sufler |
Frances E. Neal | Ethel |
Louis Natheaux | Reporter |
Jack Morton | Lokaj |
Philip Morris | Polityk |
Arthur O'Connell | Reporter |
William H. O'Brien | Sekretarz |
Joseph North | Sekretarz |
Myrtle Rishell | Wielka guwernantka |
Guy Repp | Reporter |
Francis Sayles | Polityk |
Arthur Yeoman | Spiker |
Richard Wilson | Reporter |
Patrick Whitney | Reporter |
Eddie Coke | Reporter |
Gene Chervow | Mężczyzna w kronice filmowej |
Tom Coleman | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Edmund Cobb | Reporter Inquirera |
Harry A. Bailey | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Alva Baudena | Osoba w kronice filmowej |
Charles Bennett | Komik |
William Alston | Mężczyzna w wielkiej sali w Xanadu |
Peter Allen | Mężczyzna w senatorskiej komisji śledczej |
Don Ackerman | Mężczyzna na przyjęciu w Everglades |
Demetrius Alexis | Mężczyzna w kronice filmowej |
Porter Chase | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
James Brought | Mężczyzna w kronice filmowej |
Robert Brent | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
William Calkins | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Danny Borzage | Mężczyzna śpiewający na przyjęciu w redakcji Inquirera |
Gene Coogan | Mężczyzna w kronice filmowej |
Ernie Daniels | Pracownik na zlecenie w Chicago Inquirer |
Coy Danz | Pielęgniarka na dachu szpitalnym |
Margaret Davis | Tancerka |
Frances Deets | Tancerka |
Eddie Dew | Mężczyzna w sali projekcyjnej |
Lou Duello | Mężczyzna w operze |
Art Dupuis | Mężczyzna w kronice filmowej |
Pauline Easterday | Tancerka |