Fanny i Aleksander – film Ingmara Bergmana o poszukiwaniu miłości i wolności
Akcja filmu „Fanny i Aleksander” rozgrywa się na początku XX wieku w Uppsali, w zamożnej rodzinie Ekdahlów. Głową rodu jest Helena, aktorka i właścicielka teatru. Jej synowie, Oskar, Carl i Gustaw Adolf, również są zaangażowani w działalność artystyczną. Oskar jest aktorem i dyrektorem teatru, Carl jest dramaturgiem, a Gustaw Adolf jest reżyserem.
Fanny i Aleksander są dziećmi Oskara i Emilii. Mają szczęśliwe dzieciństwo, otoczone miłością i troską rodziców. Oskar jest dla nich kochającym ojcem, który zawsze ma dla nich czas. Emilia jest czułą i opiekuńczą matką.
Nagle, w Boże Narodzenie 1907 roku, Oskar umiera nagle podczas próby teatralnej. Dla Fanny i Aleksandra jest to ogromna tragedia. Ich świat zostaje wywrócony do góry nogami.
Niedługo po śmierci Oskara Emilia ponownie wychodzi za mąż. Jej wybrankiem jest pastor Edvard Vergerus. Vergerus jest człowiekiem surowym i despotycznym. Nie akceptuje dzieciństwa i wyobraźni. Chce, aby Fanny i Aleksander byli posłuszni i zdyscyplinowani.
W domu Vergerusa Fanny i Aleksander czują się jak w więzieniu. Są pozbawieni wolności i szczęścia. Vergerus zabrania im spotykać się z babcią i resztą rodziny. Nie pozwala im również na udział w przedstawieniach teatralnych.
Fanny i Aleksander zaczynają szukać pocieszenia w świecie wyobraźni. Fanny ucieka w świat baśni i bajek. Aleksander natomiast odkrywa teatr lalek. W teatrze lalek dzieci znajdują schronienie przed brutalną rzeczywistością.
Pewnego dnia Fanny i Aleksander poznają Isaaka Jakobiego, przyjaciela Heleny. Jakobi jest czarodziejem i pomaga dzieciom w walce z Vergerusem. Jakobi uczy dzieci, jak korzystać ze swojej wyobraźni, aby uciec od zła.
W końcu Fanny i Aleksander uciekają z domu Vergerusa. Wyruszają w podróż do Paryża, gdzie znajdują nowy dom i nową rodzinę.
Motywy w filmie „Fanny i Aleksander”
Film „Fanny i Aleksander” porusza wiele ważnych tematów, takich jak:
Film „Fanny i Aleksander” to poruszająca i pełna magii opowieść o poszukiwaniu miłości i wolności.
| reżyseria | Ingmar Bergman |
| scenariusz | Ingmar Bergman |
| gatunek | Dramat obyczajowy |
| produkcja | Francja, Szwecja, RFN |
| premiera | (Wznowienie w polskich kinach) 17 grudnia 1982 (Światowa) 15 listopada 2002 (Polska premiera kinowa) |
| boxoffice | $6 783 304 w USA |
| dystrybucja | Gutek Film |
| studio | Cinematograph AB / Gaumont / Personafilm / |
| tytuł oryg. | Fanny och Alexander |
| inne tytuły | Fanny and Alexander Miedzynarodowe Fanny and Alexander Wielka Brytania Fanny and Alexander USA |
| Aktor | Postać |
|---|---|
| Allan Edwall | Oscar Ekdahl |
| Börje Ahlstedt | Prof. Carl Ekdahl |
| Ewa Fröling | Emilie Ekdahl |
| Christina Schollin | Lydia Ekdahl |
| Bertil Guve | Alexander Ekdahl |
| Pernilla Allwin | Fanny Ekdahl |
| Jarl Kulle | Gustav Adolf Ekdahl |
| Mona Malm | Alma Ekdahl |
| Gunnar Björnstrand | Filip Landahl |
| Pernilla August | Maj |
| Gunn Wållgren | Helena Ekdahl |
| Majlis Granlund | Panna Vega |
| Sonya Hedenbratt | Ciotka Emma |
| Eva von Hanno | Berta |
| Maria Granlund | Petra |
| Siv Ericks | Alida |
| Kristian Almgren | Putte |
| Lena Olin | Rosa |
| Erland Josephson | Isak Jacobi |
| Georg Årlin | Pułkownik |
| Anna Bergman | Hanna Schwartz |
| Kerstin Tidelius | Henrietta Vergerus |
| Jan Malmsjö | Biskup Edvard Vergerus |
| Harriet Andersson | Justina |
| Inga Ålenius | Lisen |
| Emelie Werkö | Jenny |
| Svea Holst | Panna Ester |
| Åke Lagergren | Johan Armfeldt, aktor teatralny |
| Kristina Adolphson | Siri |
| Patricia Gélin | Statue |
| Carl Billquist | Komisarz policji Jespersson |
| Mats Bergman | Aron Retzinsky |
| Stina Ekblad | Ismael Retzinsky |
| Maud Hyttenberg | Panna Sinclair, aktorka teatralna |
| Axel Düberg | Świadek śmierci biskupa |
| Olle Hilding | Stary pastor |
| Gösta Prüzelius | Dr Fürstenberg |
| Hans Strååt | Pastor na weselu |
| Marianne Aminoff | Blenda Vergérus |
| Mona Andersson | Karna, służąca biskupa |
| Hans Henrik Lerfeldt | Elsa Bergius |
| Marianne Nielsen | Selma, służąca biskupa |
| Marrit Ohlsson | Malla Tander, kucharka w domu biskupa |
| Nils Brandt | Pan Morsing, aktor teatralny |
| Käbi Laretei | Ciotka Anna von Bohlen |
| Gus Dahlström | Rekwizytor |
| Ernst Günther | Rektor Magnificus |
| Heinz Hopf | Tomas Graal, aktor teatralny |
| Marianne Karlbeck | Panna Palmgren |
| Kerstin Karte | Suflerka |
| Tore Karte | Kierownik biura |
| Sune Mangs | Pan Salenius, aktor teatralny |
| Per Mattsson | Mikael Bergman, aktror teatralny |
| Lickå Sjöman | Grete Holm, aktorka teatralna |
| Peter Stormare | Młody mężczyzna pomagający Isakowi ze skrzynią |
| Lars-Owe Carlberg | Chórzysta |
| Hugo Hasslo | Chórzysta |
| Sven-Erik Jacobsson | Chórzysta |
| Ryno Wallin | Mężczyzna w teatrze |
| Daniel Bell | Członek orkiestry teatralnej |
| Gunnar Djerf | Członek orkiestry teatralnej |
| Folke Eng | Członek orkiestry teatralnej |
| Ebbe Eng | Członek orkiestry teatralnej |
| Nils Kyndel | Członek orkiestry teatralnej |
| Ulf Lagerwall | Członek orkiestry teatralnej |
| Börje Mårelius | Członek orkiestry teatralnej |
| Karl Nilheim | Członek orkiestry teatralnej |
| Viola Aberlé | Japonka |
| Gerd Andersson | Japonka |
| Ann-Louise Bergström | Japonka |
| Marie-Hélène Breillat | Domowniczka Jacobich |
| Krister Hell | Młody mężczyzna pomagający Isakowi ze skrzynią |
| Linda Krüger | Pauline |
| Mats Lindblom | Mężczyzna |
| Michael Santiago | |
| Marie-Louise Sid | Tancerka w teatrze |
| Pernilla Wahlgren | Esmeralda |
Fanny i Aleksander to film Ingmara Bergmana z 1982 roku, który opowiada historię dwojga dzieci, które po śmierci ojca muszą zmierzyć się z nowym, surowym ojczymem.
Akcja filmu rozpoczyna się w 1907 roku, w czasie Bożego Narodzenia. W zamożnym domu Heleny Ekdahl, aktorki i właścicielki teatru, spotykają się członkowie jej rodziny i przyjaciele. Wśród nich jest jej najstarszy syn Oscar, aktor i dyrektor teatru, z żoną Emilią i dziećmi: 12-letnim Aleksandrem i 8-letnią Fanny.
Ojciec dzieci jest dla nich kochającym i troskliwym opiekunem. Fanny i Aleksander spędzają z nim dużo czasu, ucząc się od niego o teatrze, literaturze i sztuce. Jednak ich szczęście zostaje przerwane przez nagłą śmierć Oscara.
Emilia, pogrążona w żałobie, postanawia ponownie wyjść za mąż. Jej wybrankiem jest pastor Edvard Vergerus, surowy i bezwzględny człowiek. Vergerus nie akceptuje dzieci Heleny. Uważa, że są one zbyt wolne i rozpieszczone.
Po przeprowadzce do domu Vergerusa Fanny i Aleksander zostają pozbawieni wszystkiego, do czego byli przyzwyczajeni. Nie mogą więcej spędzać czasu z babcią, ani z resztą rodziny. Vergerus ogranicza im również dostęp do książek, teatru i sztuki.
Dzieci są zrozpaczone. Nie rozumieją, dlaczego ich życie tak się zmieniło. Zaczynają się izolować od świata zewnętrznego. Ich jedynym schronieniem staje się świat wyobraźni.
Aleksander często zasypia w swoim pokoju i wpada w trans. Wtedy śni mu się, że jest w magicznym królestwie, gdzie spotyka elfów, czarodziejów i księżniczki. Fanny natomiast chowa się w szafie i wyobraża sobie, że jest w innym domu, gdzie mieszka z kochającym ojcem.
Pewnego dnia Fanny i Aleksander poznają Isaaka Jakobiego, starego przyjaciela Heleny. Jakobi jest Żydem i uciekł z Niemiec przed prześladowaniami. Mężczyzna staje się dla dzieci opoką, która daje im nadzieję i siłę do walki.
Jakobi opowiada dzieciom opowieści o magii i przygodach. Dzięki niemu Fanny i Aleksander zaczynają wierzyć, że ich marzenia mogą się spełnić.
W końcu Fanny i Aleksander postanawiają uciec od Vergerusa. Z pomocą Jakobiego udaje im się dotrzeć do domu babci. Helena jest zachwycona, że dzieci wróciły do niej.
Film Fanny i Aleksander to poruszająca opowieść o miłości, stracie i poszukiwaniu wolności. Bergman w swoim filmie ukazuje świat widziany oczami dziecka. Dzięki temu obrazowi możemy lepiej zrozumieć, jak trudnym doświadczeniem jest dla dziecka utrata rodzica, czy też zmiana otoczenia.
Oto niektóre z najważniejszych wątków i symboli filmu:
- Śmierć ojca: Śmierć ojca jest dla Fanny i Aleksandra ogromną stratą. To wydarzenie zmienia ich życie diametralnie.
- Surowy ojczym: Vergerus jest symbolem zła i represji. Jego postać stanowi przeciwieństwo kochającego i troskliwego ojca Oscara.
- Świat wyobraźni: Świat wyobraźni jest dla Fanny i Aleksandra ucieczką od otaczającej ich rzeczywistości. To miejsce, gdzie mogą być sobą i spełniać swoje marzenia.
- Opowieści Isaaka Jakobiego: Opowieści Jakobiego są źródłem nadziei i otuchy dla Fanny i Aleksandra. To dzięki nim dzieci zaczynają wierzyć, że ich marzenia mogą się spełnić.
Fanny i Aleksander to film, który porusza i inspiruje. To obraz, który warto zobaczyć przynajmniej raz w życiu.
