Jak w zwierciadle / Såsom i en spegel (1961)

Jak w zwierciadle / Såsom i en spegel (1961) to jeden z najważniejszych filmów w dorobku Ingmara Bergmana. Jest to także pierwszy z trzech filmów wchodzących w skład tzw. trylogii pionowej, której tematem jest kryzys wiary i poszukiwanie sensu życia.

Akcja filmu rozgrywa się na niewielkiej, skalistej wyspie. Na wyspę przybywa młoda kobieta, Karin (Harriet Andersson), cierpiąca na schizofrenię. Razem z nią są jej mąż, Martin (Gunnar Björnstrand), brat, Minus (Max von Sydow), i ojciec, David (Erland Josephson).

Karin jest pogrążona w chorobie. Ma omamy i halucynacje, słyszy głosy i widzi wizje. Jej choroba wywołuje wstrząs w rodzinie. Martin, który jest lekarzem, próbuje pomóc żonie, ale jest bezradny. Minus, przeżywający problemy dojrzewania, jest jedynym, który stara się zrozumieć siostrę. David, znany pisarz, jest zagubiony i nie potrafi odnaleźć się w kryzysie córki.

Film składa się z czterech części, z których każda przedstawia inny aspekt kryzysu wiary. W pierwszej części poznajemy Karin i jej rodzinę. W drugiej części Karin przeżywa omamy i halucynacje. W trzeciej części Martin i Minus próbują poradzić sobie z chorobą Karin. W czwartej części David zastanawia się nad sensem życia.

Kryzys wiary

Jednym z najważniejszych tematów filmu jest kryzys wiary. Karin, Martin i David są ludźmi wierzącymi, ale ich wiara jest wystawiona na próbę. Karin przeżywa omamy religijne, w których widzi Boga i anioły. Martin wątpi w Boga, ponieważ nie może zrozumieć, dlaczego pozwala on na cierpienie. David, który jest pisarzem religijnym, traci wiarę w Boga, kiedy jego córka zostaje chora.

Bergman przedstawia kryzys wiary w sposób realistyczny i szczery. Nie daje łatwych odpowiedzi, ale skłania widzów do refleksji nad własną wiarą.

Krytyka społeczeństwa

Film jest także krytyką społeczeństwa. Bergman pokazuje, że społeczeństwo jest często nieczułe i obojętne na cierpienie innych. Martin, który jest lekarzem, jest świadkiem nieludzkiego traktowania chorych psychicznie. Minus, który jest młodym chłopcem, doświadcza przemocy i molestowania seksualnego. David, który jest pisarzem, jest rozczarowany światem, który jest pełen nienawiści i egoizmu.

Estetyka filmu

Bergman jest mistrzem obrazu i dźwięku. Film „Jak w zwierciadle” jest piękny i melancholijny. Natura, zwłaszcza morze i skały, odgrywają w nim ważną rolę. Muzyka Bacha, która towarzyszy filmowi, podkreśla jego religijne przesłanie.

Ocena

„Jak w zwierciadle” to film wybitny, który porusza ważne tematy i porusza widza do głębi. Jest to jeden z najważniejszych filmów w historii kina.

Ważne sceny

Do najważniejszych scen filmu należą:

• Scena, w której Karin mówi Martinowi, że widzi Boga.
• Scena, w której Minus zostaje molestowany seksualnie przez starszego mężczyznę.
• Scena, w której David rozmawia z Karin o Bogu.

Nagrody

Film otrzymał szereg nagród, w tym:

• Oscara za najlepszy film nieanglojęzyczny
• Grand Prix na Festiwalu Filmowym w Cannes
• Złotą Palmę na Festiwalu Filmowym w Locarno

Wpływ

Film „Jak w zwierciadle” wywarł duży wpływ na późniejsze kino. Był inspiracją dla wielu filmowców, w tym Andreia Tarkowskiego, Krzysztofa Kieślowskiego i Larsa von Triera.