Czysta formalność / Una pura formalità (1994)

„W Krainie Zagadek”

Deszczowa noc spowiła miasteczko swoim szalem, a na progi komisariatu kroczą mężczyzna o wyjątkowo enigmatycznym zachowaniu. Jego trudności w potwierdzeniu własnej tożsamości oraz utrata wspomnień z ostatnich godzin czynią go postacią tajemniczą. Proces przesłuchania rozpoczyna doświadczony komisarz (w kreacji Romana Polańskiego), który odkrywa, że to nie kto inny, jak sławny pisarz Onoff.

W deszczowy wieczór patrol policji zatrzymuje podejrzanie zachowującego się jednostkę na leśnej drodze. Inspektor, przewodzący przesłuchaniu, podejrzewa go o dokonanie morderstwa, bazując na chaotycznych zeznaniach i odkryciu zwłok w jednym z domów. Jednakże, gdy rozpoczyna rozmowę z zatrzymanym, okazuje się, że jest to renomowany twórca literacki, a jego wypowiedzi stopniowo ewoluują w rodzaj spowiedzi, ukazując nie tylko kulisy ostatnich wydarzeń, ale także zakamarki całego życia.

W deszczową noc małego posterunku policji trafia biegnący mężczyzna. Funkcjonariusze decydują się na udzielenie mu pomocy, zabierając go ze sobą, choć jedynie potrzebują jego zeznań. Te zeznania, zatytułowane „Czysta Formalność”, okazują się być nie tylko enigmatyczną kryminalną opowieścią, lecz także wyznaniem grzechów, torturą sumienia i balsamem dla duszy. Gerard Depardieu i Roman Polański, mistrzowie swojego fachu, w pełnej klasie wyciągają z doskonałych dialogów filmu pełną paletę emocji i tajemnicę ludzkiego losu.

W deszczową noc posterunek policji odkrywa mężczyznę pozbawionego dokumentów, który utrzymuje, że jest znanym literatem. Po przybyciu komisarza śledczego (w postaci Romana Polańskiego) wyjawia się, że zatrzymany nie kłamie. Jego imię brzmi Onoff, a jest podejrzanym w sprawie morderstwa, które miało miejsce niedaleko jego domu. Onoff plącze się w zeznaniach, nie pamięta dokładnie, co działo się w dniu zbrodni, a jego myśli są pełne luk. Trwające przez całą noc szczegółowe przesłuchania przekształcają się w rodzaj rozliczenia z własnym sumieniem, prowadząc w końcu do niezwykle zaskakującego rozwiązania.

W filmie „Czysta Formalność” Giuseppe Tornatore wprowadza widza w świat tajemnic, niepewności i psychologicznej gry. Deszczowa aura otacza bohaterów, podkreślając ich niepokój i wewnętrzne rozterki. Roman Polański, w roli doświadczonego komisarza, oraz Gerard Depardieu, wcielający się w postać zagubionego pisarza, tworzą wyjątkową aktorską współpracę, doskonale oddając napięcie i intensywność sytuacji.

Pełna zagadek opowieść o utracie tożsamości, zapomnianych wspomnieniach i konfrontacji z własnymi grzechami rozwija się w tempie nocnej burzy, ujawniając stopniowo złożoną psychikę głównych bohaterów. Przesłuchania stają się nie tylko narzędziem wyjaśnienia prawdy w kwestii morderstwa, ale również platformą do odkrywania głębszych, zakrzepłych aspektów życia Onoffa.

Scenariusz obfituje w zwroty akcji, a rozwikłanie kryminalnej intrygi staje się jednocześnie procesem odkrywania własnej tożsamości. W trakcie nocnego śledztwa komisarz odsłania warstwy tajemnicy ukrywanej przez pisarza, a z każdą chwilą widzowie zagłębiają się coraz głębiej w labirynt ludzkiej psychiki. Nie tylko zbrodnia, lecz także życiowe decyzje i ich konsekwencje stają się obiektem refleksji, rzutując światło na uniwersalne tematy moralności i odpowiedzialności.

Kamera Giuseppe Tornatore bacznie obserwuje reakcje bohaterów, uchwytne gesty, spojrzenia i niuanse ich emocji. Mistrzowsko skomponowane ujęcia oddają atmosferę niepewności, jednocześnie koncentrując uwagę na aktorach i ich wyrazistych kreacjach. Deszczowe ulice miasta