Zawrót głowy / Vertigo (1958)

Zawrót głowy to amerykański dreszczowiec psychologiczny z elementami melodramatu z 1958 roku w reżyserii Alfreda Hitchcocka, na podstawie powieści The Living and the Dead duetu pisarskiego Boileau-Narcejac. W rolach głównych wystąpili James Stewart i Kim Novak.

Akcja filmu rozgrywa się w San Francisco. John Ferguson, były detektyw policji, cierpi na lęk wysokości. Po traumatycznym przeżyciu, jakim była śmierć jego partnera, który spadł z budynku, Ferguson zrezygnował z pracy i zajął się prywatnym śledztwem.

Pewnego dnia do Fergusona zgłasza się jego przyjaciel Gavin Elster, prosząc o pomoc w sprawie jego żony Madeleine. Kobieta zachowuje się w dziwny sposób, obsesyjnie interesując się swoją prababką Carlą Elsom, która również miała skłonności samobójcze. Elster podejrzewa, że Madeleine może być pod wpływem złych duchów i prosi Fergusona o sprawdzenie, czy to prawda.

Ferguson rozpoczyna śledztwo i szybko orientuje się, że Madeleine rzeczywiście jest zafascynowana Carlą. Kobieta często odwiedza cmentarz, gdzie pochowana jest jej prababka, i przebiera się w jej odzież. Ferguson zaczyna podejrzewać, że Madeleine może być одержима duchem Carli.

Pewnej nocy Madeleine rzuca się do zatoki. Fergusonowi udaje się ją uratować, ale kobieta traci przytomność. Gdy odzyskuje świadomość, opowiada Fergusonowi o koszmarach, które ją prześladują.

Ferguson jest uwiedziony Madeleine i postanawia pomóc jej uporać się z jej problemami. Razem wyjeżdżają do Europy, gdzie odwiedzają miejsca związane z Carlą. W czasie podróży Ferguson zaczyna wątpić w to, czy Madeleine naprawdę jest opętana przez duch.

W końcu okazuje się, że to Elster jest одержимым duchem Carla. Mężczyzna oszukał Fergusona, by pomógł mu pozbyć się żony. Elster planuje upozorować samobójstwo Madeleine, ale Ferguson udaremnia jego plany.

W finale filmu Madeleine umiera z rąk Elstera. Ferguson zostaje uratowany przez policjantów.

Zawrót głowy to jeden z najsłynniejszych filmów Alfreda Hitchcocka. Film jest uważany za arcydzieło kina psychologicznego i jest często wymieniany wśród najlepszych filmów wszech czasów.

Film jest pełen charakterystycznych dla Hitchcocka zabiegów, takich jak:

• Użycie suspense’u i napięcia. Hitchcock buduje napięcie w filmie poprzez m.in.:

  • Użycie długich planów, które pozwalają widzowi na obserwację bohaterów.
  • Użycie muzyki Bernarda Herrmanna, która potęguje wrażenie niepokoju.
  • Użycie ujęć z perspektywy Scottiego, które sprawiają, że widz czuje się, jakby sam miał lęk wysokości.

• Użycie zwrotów akcji. Hitchcock zaskakuje widzów licznymi zwrotami akcji, które sprawiają, że film jest nieprzewidywalny.

• Użycie symboliki. W filmie pojawiają się liczne symbole, które mają głębszy sens. Na przykład:

  • Wątła, zwiewna suknia Madeleine symbolizuje jej kruchość i podatność na wpływy zewnętrzne.
  • Kościół, w którym Madeleine odbywa spowiedź, symbolizuje jej walkę z wewnętrznymi demonami.

Zawrót głowy to film, który fascynuje widzów do dziś. Film jest nie tylko świetnie zrealizowanym thrillerem, ale także poruszającą opowieścią o miłości, obsesji i lęku.

Oto kilka dodatkowych informacji o filmie:

• Film został nakręcony w San Francisco. Hitchcock wykorzystał charakterystyczny krajobraz miasta, aby stworzyć atmosferę grozy i niepokoju.
• Kim Novak otrzymała za rolę Madeleine nominację do Oscara.
• Film został umieszczony na liście 100 najlepszych amerykańskich filmów wszech czasów, sporządzonej przez Amerykański Instytut Filmowy.